غیبت

امیر المؤمنین علی (ع) در مورد زمان غیبت امام مهدی (عج) فرمودند: " فی سُتْرَةٍ عَنِ النَّاسِ لَايُبْصِرُ الْقَائِفُ  أَثَرَهُ وَلَوْ تَابَعَ نَظَرَه؛ او (مدّتى) در پنهانى از مردم به سر مى‏برد آن‏گونه كه پى‏جويان اثر قدمش را نبينند، هر چند براى يافتن او بسيار جستجو كنند"^*.

چه نیکوست که این نکته هم یادآوری شود که بیش از آنکه خود امام مهدی (عج) پنهان باشد، حق ولایت و معرفت نسبت به ایشان از صفحه عقل و قلب انسانها پنهان گشته است.

*خطبه150/ ترجمه آیت الله مکارم شیرازی

     حضرت محمّد (ص): علی جان مردم پس از من به فتنه و آزمونی عظیم مبتلا می شوند

امیر المؤمنین(ع):

یا رسول الله آن فتنه و آزمون عظیم چیست و حال مردم در آن زمان چگونه است؟

حضرت محمّد(ص):

مردمی که در آن زمان مورد ابتلا قرار می گیرند چند صفت دارند:

سيفتنون بعدى بأموالهم؛

با اموال و داراییهایشان امتحان می شوند.

و يمنّون بدينهم على ربّهم؛

در مورد مسلمان بودن خود بر خدا منّت می گذارند.

و این در حالی است که طبق فرموده قرآن این خداست که باید بر آنها به خاطر ایمانی که به آنها عنایت کرده منبت بگذارد :" يَمُنُّونَ عَلَيْكَ أَنْ أَسْلَمُواْ قُل لَّا تَمُنُّواْ عَلىَّ إِسْلَامَكمُ بَلِ اللَّهُ يَمُنُّ عَلَيْكمُ أَنْ هَدَئكمُ  لِلْايمَانِ إِن كُنتُمْ صَادِقِين" (حجرات/17)

يتمنّون رحمته؛

آنها با تمام گناهان بزرگی که در پیشگاه پروردگار مرتکب می شوند، از خداوند انتظار رحمت دارند و خود را مشمول رحمت او می دانند.

يأمنون سطوته؛

با وجود آلودگی های فراوانی که دارند خود را از عذاب و خشم خدا محفوظ می شمارند.

يستحلوّن حرامه بالشّبهات الكاذبة و الأهواء السّاهية؛

حرام های الهی را با دو ابزار "شبهات دروغین" و "هوسهای غفلت زا" حلال می کنند.

اعمال حرامی که به آنها علاقه دارند را در زیر پوشش شبهات و هوسهای خود قرار می دهند تا هم دیگران و هم وجدان خود را فریب دهند.

و اما نمونه های بارز و شایع این حلال نمودن حرام ها:

*فيستحلوّن الخمر بالنّبيذ:

شراب می نوشند و می گویند عصاره میوه است.

*و السّحت بالهديّة:

رشوه می دهند و می گیرند و می گویند هدیه است.

*و الرّبا بالبيع:

ربا را به اسم معامله انجام می دهند.

 آیا ما گرفتار این آزمون و فتنه عظیم نشده ایم؟

اصول امیدبخشی

در جریان بروز جنگ قادسیه که میان مسلمانان و لشکر روم پیش آمد، عمربن خطاب آماده حضور در میدان نبرد شد، امّا از آنجا که در کار خود در مانده بود به امیر المؤمنین علی (ع) مراجعه نمود و مشورت طلبید.

حضرت علی (ع) در مشاوره ای ناصحانه و مشفقانه برای دلگرمی، امید بخشی و تقویت روحیه خلیفه دوم سخنانی را ایراد فرمود که بر مبنای سه اصل قرار داشت، این سه اصل می تواند جهت ترغیب افراد نا امید و دچار ضعف روحیه در تمام عرصه های مهم به کار گرفته شود، هرچند مولی علی (ع) آن را متعالی ترین حالت و در امر جهاد به کار بست.

اصول ترغیبی و امید بخشی حضرت علی (ع) عبارتند از:

اصل اوّل- بیان چشم انداز روشن و آینده ثمر بخش کار

امام (ع) با بیان دو وعده مهم الهی به مسلمانان قطعیت پیروزی را اعلام نمود:

"وَقَدْ تَوَكَّلَ اللَّهُ لِاهْلِ هذَا الدِّينِ بإعْزَازِ الْحَوْزَةِ، وَسَتْرِ الْعَوْرَة"^*

وعده یکم؛ خداوند با بر عهده گرفتن وکالت مسلمانان عزّت و سربلندی آنان را تضمین نموده است.

وعده دوّم؛ خداوند نقاط ضعف و آسیب پذیر مسلمانان را می پوشاند و از دریده شدن پرده حرمت آنها جلوگیری می نماید.

این وعده در قرآن مجید چنین آمده است:" هُوَ الَّذي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدى وَ دينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُون؛ او كسى است كه رسولش را با هدايت و آيين حق فرستاد، تا آن را بر همه آيينها غالب گرداند، هر چند مشركان كراهت داشته باشند"(توبه/33)

اصل دوّم- ارائه الگویی کامل و نمونه ای از پیشینه موفق آن کار

در این بخش امام (ع) شاهدی تاریخی از نصرت الهی ارائه می نماید:

"وَالَّذِي نَصَرَهُمْ، وَهُمْ قَلِيلٌ لَايَنْتَصِرُونَ، وَمَنَعَهُمْ وَهُمْ قَلِيلٌ لَايَمْتَنِعُون"*

خداوندی که در سالهای نخستین اسلام و اندک بودن مسلمین آنها را یاری نمود، بدیهی است که در زمان قدرت و کثرت نفرات نیز یاور آنان خواهد بود.

اصل سوّم- معرفی حامی و تکیه گاه کار

حضرت علی (ع) خداوند را نقطه اتّکای اسلام و مسلمین دانسته و با وصفی اساسی مشتمل بر نفی و اثبات او را می شناساند:

"حَيٌّ لَا يَمُوت"*

خداوند زنده ی جاوید و زوال ناپذیر است، لذا قدرت او بی انتها و اعتماد به او کاری رواست.

هر قدرتی غیر از خدا به دلیل زوال پذیری عاقبت دچار ضعف و سستی می گردد، امّا خداوند وجودی افول ناپذیر است، بنابراین تدبیر، اراده، قدرت، و عزّت بخشی او نیز جاودانه است و متضمن قطعیّت ظفرمندی اسلام و مسلمین.

در حقیقت جاودانگی وجود ربّانی پروردگار سرچشمه بی کران تمام آن چیزهایی است که یک تکیه گاه محکم و معتمد باید داشته باشد.

*نهج البلاغه / خطبه 134

با بهره گیری از شرح نهج البلاغه پیام امام امیرالمؤمنین(ع) وشرح ابن میثم بحرانی

*﴿نهج البلاغه/خطبه 132﴾

پناه به ظالمان!

امیرالمؤمنین (ع) فرمودند:

ولایزال بلاؤهم عنکم حتی لایکون انتصار احدکم منهم الا کانتصار العبد من ربه ، والصاحب من مستصحبه ، ترد علیکم فتنتهم شوهاء مخشیه ، و قطعا جاهلیه ، لیس فیها منار هدی و لاعلم یری
بلا و ستمهای آنها نسبت به شما نیز همچنان ادامه خواهد یافت تا آنجا که هیچ پناهگاهی نیابید واستمداد شما از آنها به استمداد برده ای می ماند که در برابر ظلم مالک خویش از او کمک بطلبد ، یا همچون دوستی که از تعدی و اجحاف دوست خود به خود او پناه ببرد.
فتنه های آنها پشت سر یکدیگر بر شما وارد می شود ، با قیافه ای زشت و ترسناک و همراه پاره ای از آداب و رسوم جاهلیت در آن زمان نه راهنمایی در آن میان خواهد بود و نه پرچم نجاتی. (نهج البلاغه/خطبه9)